PROF. BERT VRIJHOEF BREEKT LANS VOOR GEÏNTEGREERDE ZORG
WIE IS BERT VRIJHOEF?
Bert Vrijhoef heeft een Master in Health Policy & Management en een PhD in Medische Sociologie. Hij werkt of werkte aan verschillende universiteiten of onderzoeksorganisaties, waaronder Maastricht University Medical Center (2001-nu), Vrije Universiteit Brussel (2014-nu), National University of Singapore (2012-2017), Tilburg University (2009-2012), en MacColl Center for Health Care Innovation (2008-2009).
Hij is ook CEO van onderzoeks- en adviesbureau Panaxea in Amsterdam. Van daaruit geeft hij leiding aan diverse initiatieven waarbij zorginnovaties centraal staan en er behoefte is aan informatie en inzicht over de waarde van de zorginnovaties. Daarnaast is hij eindredacteur van International Journal of Care Coordination. Vrijhoef is een bekende stem op congressen over toekomstbestendige gezondheidszorg.
Op maandag 28 oktober was professor Bert Vrijhoef te gast bij Zorgnet-Icuro. Hij voerde er een vurig pleidooi voor geïntegreerde zorg. Vrijhoef, CEO bij Panaxea en verbonden aan de Universiteit van Maastricht en de Vrije Universiteit Brussel, lichtte zijn visie en ervaringen uitgebreid toe. Hij stond ook uitgebreid stil bij de manier waarop je een geïntegreerd zorgmodel succesvol kan implementeren. “Het is minder zeker dan het landen op de maan. Je moet immers rekening houden met veel variabele factoren. Maar de efficiëntiewinsten die je kan boeken, maken het meer dan de moeite waard om de stap naar geïntegreerde zorg te zetten.”
EEN INTERNATIONAAL BEGRIP
‘Geïntegreerde zorg’: iedereen heeft er intussen de mond van vol, maar de term begon nog maar een twintigtal jaar geleden opmars te maken. Op het einde van de vorige eeuw kwam de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) met een definitie voor de pinnen. Die werd intussen wat bijgeschaafd: ‘Geïntegreerde zorg betekent dat gezondheidsdiensten zo georganiseerd worden dat mensen continuïteit ervaren in de zorgverlening. Zowel op het vlak van gezondheidspromotie, ziektepreventie, diagnosestelling, behandeling, ziektemanagement, herstel en palliatieve dienstverlening. Geïntegreerde zorg wordt gecoördineerd door verschillende niveaus en takken én gaat verder dan louter de gezondheidszorgsector. De zorg wordt tevens afgestemd op de noden die personen in hun leven ervaren.’
“De voordelen van geïntegreerde zorg zijn vooral op de lange termijn merkbaar. De contradictie is echter dat de beleidsmakers die de hervormingen moeten doorvoeren meestal maar een vijftal jaar aan het roer zitten en dus niet de vruchten kunnen plukken van de positieve resultaten van hun uitgestippelde beleid.”
Professor Vrijhoef: “De algemene definitie van de WHO is heel erg nuttig, omdat ze de landsgrenzen overschrijdt. Als elk land een eigen definitie zou maken van geïntegreerde zorg, dan zou die gekleurd zijn door de bijzonderheden van dat land of regio. Met die internationale verklaring kunnen we tussen landen die grotendeels voor dezelfde uitdagingen staan, een vergelijking maken. Voorts wijs ik graag op twee specifieke elementen uit die definitie die vaak over het hoofd worden gezien: in de definitie wordt nergens gesproken over patiënt, wel over ‘mensen’ of ‘personen’. Dat brengt ons naadloos bij het tweede punt: het gaat niet enkel over het ‘zorgproces’. Gezondheidspromotie en preventie worden klaar en duidelijk mee benoemd. Het begrip ‘geïntegreerde zorg’ gaat dus verder dan louter de gezondheidszorgsector en zorgverleners. Ook als mensen ontslagen worden uit het ziekenhuis kunnen ze nog met veel vragen zitten over het dagelijks functioneren. De kwaliteit van de relatie tussen de persoon met een zorgnood en het multidisciplinaire team van zorgverleners is van wezenlijk belang.”
WINST OP DE LANGE TERMIJN
De meeste gezondheidszorgsystemen ontberen op vandaag coördinatie: de verschillende vormen van zorg zijn onvoldoende op elkaar afgestemd. Het gevolg: een dalende impact, stijgende kosten en suboptimale zorg. Geïntegreerde zorg kan een antwoord bieden op de steeds verder oplopende zorgkosten. Een schatting voor België toont ons dat de zorgkosten tussen 2016 en 2050 zullen stijgen met 31,9%. Kostenefficiëntie is dan ook een van de voornaamste redenen om te kiezen voor een geïntegreerd zorgsysteem. Professor Vrijhoef: “In grote delen van de wereld – ook in België – zien we een stijgende levensverwachting, een daling van de sterfte van pasgeborenen alsook meer chronisch zieken met een langere levensverwachting. Kanker is van een dodelijke aandoening geëvolueerd naar een chronische ziekte.”
